به گزارش سیناخبر
نمی‌دانم که آیا تاکنون فرصتی پیش آمده، که تاریکی شبی را در این منطقه به خنده صبحگاهان پیوند داده باشید یا نه؛ اما پیشنهاد می‌کنم حتما یک شب را در این روستا بگذرانید.
اینجا صبح که پنجره را بگشایی، از اتاقکی کاهگی دنیایی به رویت لبخند می‌زند، که همه رؤیاهایت را در پیش چشمانت زنده می‌کند. سپیدارهایی سربه فلک کشیده، بیدهای مجنونی که زلف پریشان در قدم باد بهار می‌کنند و رودی زیبا، تابلوی نقاشی زیبای طبیعت را جلوه‌گاه منظر شما می‌کنند؛ اما این همه زیبایی اینجا نیست. اینجا مردمانی دارد بهتر از آب روان و یادگارانی از عهد کهن، که پیشکش نگاه شما می‌کند.
لبخندش را به نظاره بنشین و از این همه سادگی و صفا لذت ببر؛ پیرمرد روستایی را می‌گویم که همه ثروت زندگی درویشانه‌اش در این باغ، انبوهی از درختان بلند، سفره‌ای مزین به نان و ماست و یک استکان چایی است. در این حوالی، مثل او را بسیار می‌توانی ببینی.
می‌گوید: «زمستان و پاییز که خوب نبود، کاش خدا رحمی کند و بارش بهاری سیراب کند این دشت تشنه را.» کلمه‌ای گلایه از روزگار، ندارد و دستان پینه بسته‌اش، رو به آسمان است.
از شهرضا اگر ۶۰ کیلومتر به سمت جنوب برانید، به این بهشت پنهان می‌رسید و اگر بخواهید از اصفهان بیایید، باید ۱۳۰ کیلومتر مسیر اصفهان به شیراز را طی کنید، تا به اینجا برسید؛ دهکده‌ای زیبا، که نقاش چیره دست طبیعت آبی آسمانش و زلالی رودش را به فرشی هزار رنگ از برگ درختان، آمیخته و تابلویی خلق کرده، بی‌مانند.
این مجموعه طبیعی را از جنوب غربی کوه «سیاه» و از جنوب کوه «برددر» محدود کرده است؛ رودخانه‌ای که از چشمه‌ای زیبا به نام «زرچشمه» سرچشمه می‌گیرد، را اگر دنبال کنید به مناظرای چنان بدیع و کم‌نظیر می‌رسید، که تنها در داستان‌ها خوانده یا در رؤیاها دیده‌اید. کوه‌هایی که چنان به هم نزدیک‌ند که انگار آماده رزمند و برای هم شاخ و شانه می‌کشند، از دامنه این کوه‌ها تا رسیدن به بیشه‌ها، سراسر چمن و گل و علف‌های خودرو، روییده و پیشانی دشت را به پای بیشه‌ها گره زده است.
بیشه‌ها را درختان سربه فلک کشیده‌ای که کنار هم روییده‌اند احاطه کرده و اگر اندگی جلوتر بروید به رودخانه‌ای زیبا و زلال می‌رسید.
این بیشه‌ها که از میانه مسیر رودخانه زرچشمه روییده‌اند، در بعضی جاها وسعت بیشتر و در بعضی جاها مساحت کمتری دارند؛ اما از این بهشت زیبا که در فرودست این قرار دارد اگر بگذریم، به آثار و ابنیه‌ای می‌رسیم که به گونه‌ای دیگر چشم نواز دیده‌ها و دل‌نواز خاطره‌ها است.
سد قلتغ شاه
«سد قتلغ شاه» در این روستا قرار دارد، این بنای برجای مانده از دوران آل مظفر در در تنگ اسفرجان واقع است.
بهروز ایمانپور، پژوهشگر و محقق تاریخ در باره این سد تاریخی می‌گوید: این سد قدیمی که اکنون هم آثار و ویرانه‌های آن باقی است، در قدیم موقعی که آب فراوان پشت آن جمع می‌شده زمین‌های اطراف را تا شهرضا مشروب می‌کرده است.
وی می‌افزاید: درمورد سد قتلغ شاه نامه‌ای در تاریخ ایران، سلسله قراختاییان نوشته شده است، که بر اساس آن «قطب الدین شاه جهان دختری داشت به نام «مخدوم شاه»، خان قتلغ که او را «امیر مبارزالدین محمد مظفری» به عقد خود در آورد، اکثر سلاطین آل مطفر از فرزندان این زن هستند.» بنابراین این سد مربوط به سده هفتم هجری است.
آتشکده هاراگورا
هاراگورا یا هرپارت که امروز به همان نام هاراگورا معروف است، بنایی است که تا زمان هخامنشیان محل مقدس و عبادتگاه مهر پرستان بوده است. با به قدرت رسیدن ساسانیان، این اتشکده نیز به اوج شکوه خود می‌رسد و شاید یکی از پایتخت‌های مذهبی آن دوران بوده است و موبدان، عید مهرگان را در این معبد برگزار می‌کردند.
این آتشکده، از نوع آتشکده‌های علامتی بوده است و دقیقا روبروی آتشکده ایزدخواست، قرار داشته است.
آتشکده هرپارت به سرنوشت بسیاری از آتشکده‌های دوران باستان دچار و بر روی آن مسجد سخته شد؛ امروزه مسجدی که بر روی این آتشکده ساخته شده، به نام «مسجد ملک احمدی».
قلعه جاعباسی
این قلعه، که گاه با نام دیگرش، «جوی عباسی» نامیده می‌شود، قلعه‌ای است قدیمی، که در منطقه شرقی روستا و در محلی که بیشتر تاکستان‌ها و باغات انگور روستا در ان سمت قرر دارد، ساخته شده است.
این روستا را از گذشته،باانگورهای مرغوب و تاکستان‌های زیبایش می‌شناختند، از محصولات به دست آمده از انگور، «شیره»است و از این قلعه، با امکاناتی که در آن بوجود آورده بودند، به عنوان کارگاه شیره پزی استفاده می‌شده، که هنوز هم آثار آن در داخل قلعه دیده می شود.
امامزاده عبدالمطلب
اگر به بخش شرقی این روستا و محله پایین آن بروید، امامزاده‌ای را مشاهده می‌کنید که به عقیده اهالی محل، فرزند «امام موسی ابن جعفر(ع) است.
«حسین» از جوانان روستا که منطقه را خوب می‌شناسد می‌گوید: «این امامزاده در گذشته دارای گنبدی سبز و با کاشی‌کاری بسیار زیبا بود و ضریحی از جنس چوب به رنگ سبز، آرامگاه را احاطه کرده بود. مردم روستا اعتقاد عجیبی به این امامزاده دارند، مخصوصا پیرمردان و پیرزنانی که با نذر و نیاز به آرزوهای خود رسیده‌اند.»
این امامزاده با ایوانی زیبا در جلو، زیارتگاه اهل دل و علاقمندان اهل بیت است که معمولا روزهای پنجشنبه برای زیارت به این محیط روحانی و با صفا می‌آیند. همه مراسم‌های مذهبی روستا نیز، در این امامزاده برگزار می‌شود.
کوه پنگی
از مناظر بسیار زیبای این روستا، که در سال‌های پرآب و در فصل بهار تا اواسط خردادماه، می‌توان از مناظر بدیع آن شگفت‌زده و از بی گل‌ها رنگانگ ان سرمست شد، کوه پلنگی است.
کوه پلنگی، محلی است بین جاده «هونجان» به «اسفرجان» که تلفیق رنگ آبی آسمان و قرمزی گیاهی به نام «گلعرونه»، از آن منظره‌ای کم‌نظیر پدید آورده است.
