زبان یک عضو قدرتمند است. نه تنها بخش مهمی از تعامل انسانی است، بلکه کلماتی که مردم به کار می‌برند به آن‌ها اجازه می‌دهد تا ایده ها، افکار و احساسات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.
به عنوان والدین، نکته کلیدی نه تنها این است که به کودکان بیاموزیم که کلمات دارای قدرت و معنا هستند، بلکه ممکن است برخی از کلمات به خصوص در موقعیت‌های اجتماعی خاص برای استفاده مناسب نباشند. به ویژه سخنان ناسزا در این دسته قرار می‌گیرد. آن‌ها نه تنها می‌توانند آسیب رسان باشند، بلکه می‌توانند توهین آمیز نیز باشند.
جنی دیوید، دکترای روانشناس در این بخش، می‌گوید: «کمک به فرزندانمان در مورد کلماتی که انتخاب می‌کنند و معنی آن ها، راهی عالی برای مشارکت دادن آن‌ها است و به آن‌ها کمک می‌کندتا چیز‌های معناداری را که می‌خواهند به اشتراک بگذارند، بیان کرده و ارتباط برقرار کنند.»
اگر فرزند شما اخیراً در حال آزمایش کلمات فحش و ناسزا بوده است، ممکن است تعجب کنید که این از کجا می‌آید و چه کاری می‌توانید انجام دهید. در اینجا مواردی است که شما باید بدانید که چرا بچه‌ها فحش می‌دهند، چگونه با آن‌ها در مورد کلمات ناسزا صحبت کنید و چگونه آن‌ها را تشویق کنید که به جای آن از زبان محترمانه استفاده کنند.
چرا بچه‌ها ممکن است فحش بدهند؟
به گفته دکتر دیوید، در حالی که دلایل زیادی وجود دارد که کودکان کوچکتر و بچه‌های مدرسه‌ای ممکن است فحش دهند، برخی از توضیحات رایج عبارتند از: امتحان زبان جدید، تقلید از سایر همسالان یا بزرگسالان، تقلید کردن آنچه در تلویزیون یا اینترنت می‌بینند، یا تلاش برای درک اینکه چرا یک کلمه خاص باعث واکنش می‌شود بدون اینکه لزوماً معنی آن را بفهمند.
دکتر دیوید توضیح می‌دهد: «بعد از مشاهده اینکه فحش دادن خواهر و برادر باعث واکنش یک بزرگسال می‌شود، یک کودک [کوچکتر]ممکن است کنجکاو شود که اگر آن را امتحان کند چه اتفاقی می‌افتد.»
بچه‌ها همچنین ممکن است از فحاشی استفاده کنند، زیرا شنیده اند که دیگران نیز همین کار را می‌کنند. صرف نظر از اینکه آن‌ها کلمات را در خانه شما می‌شنوند یا در جای دیگر، بچه‌ها مانند اسفنج هستند و اغلب گوش می‌دهند و حتی اگر ندانند چه می‌گویند، ممکن است کلماتی را که می‌شنوند تکرار کنند.
اگر قاعده‌ای در نظر گرفته اید که در خانه تان فحش نمی‌دهید یا حداقل جلوی بچه‌ها فحش نمی‌دهید؛ اگر فرزند خردسالتان اتفاقاً فحش دادن دیگران را بشنود، ممکن است احساس استرس یا نگرانی کنید.
دکتر دیوید توصیه می‌کند که باید آرام بمانید و از واکنش بیش از حد یا ایجاد یک معامله بزرگ در مورد آنچه که آن‌ها به تازگی شنیده اند اجتناب کنید. همین امر در مورد زمانی که بچه‌های کوچکتر کلماتی را که در مدرسه شنیده اند تکرار می‌کنند نیز صادق است.
او می‌گوید: «داشتن یک واکنش شدید به کودک نشان می‌دهد که کلمات نفرین کننده و ناسزا پاسخ بزرگی می‌گیرند و کودک احتمالاً به گفتن کلمه ادامه می‌دهد، خواه معنی کلمه را بفهمد یا نداند».
کریستن سوزا، LMHC، مشاور بهداشت روان دارای مجوز مستقر در فلوریدا، پیشنهاد می‌کند ازفحش‌هایی که دیگران در مقابل فرزندتان می‌گویند چشم پوشی کنید و بیش از حد توجه خود را به موقعیت جلب نکنید. یک استثنا در این مورد زمانی است که فکر می‌کنید موقعیت ممکن است یک لحظه قابل آموزش باشد یا فرزند شما واکنش عاطفی نسبت به آن لحظه دارد.
او می‌گوید: «اگر فرزند شما واکنش عاطفی نشان می‌دهد، من احساسی را که احتمالاً شخص دیگر تجربه می‌کند، نام می‌برم. سپس من یک روش مناسب برای رسیدگی به همان موقعیت دقیق برای کودک الگوبرداری می‌کنم.»
وقتی بچه‌ها بزرگتر می‌شوند، ممکن است فحش دهند، زیرا این کاری است که گروه دوستانشان انجام می‌دهند، یا ممکن است ناسزا بگویند که دیگران را تحت تأثیر قرار دهند. در واقع، آکادمی اطفال آمریکا نشان می‌دهد که در دوران کودکی میانی و اوایل نوجوانی، فحش دادن از نظر رشد طبیعی است. خوشبختانه، با رشد و بلوغ کودکان، استفاده از فحاشی جذابیت خود را از دست می‌دهد و بسیاری دیگر از آن استفاده نمی‌کنند.
چگونه بار معنای کلمات را برای کودکان توضیح دهیم
از آنجایی که زبان پیچیده است، مهم است که از سنین پایین با کودک خود کار کنید تا مشخص کنید کلمات زیادی وجود دارد که ممکن است بشنود یا بخواند و برای دیگران آزاردهنده باشد. چه این کلمات فحش یا چیز‌های آزاردهنده دیگری مانند سخنان نفرت انگیز، توهین نژادی، یا حتی نظرات قلدری در مورد وزن یا هوش باشند، بچه‌ها باید زودتر یاد بگیرند که برخی از عبارات توهین آمیز هستند یا می‌توانند باعث درد دیگران شوند.
دکتر دیوید می‌گوید: «کلمات مهم هستند و می‌توانند فوق العاده قدرتمند باشند. با فرزندتان کار کنید تا به او ثابت کنید که شما منبع قابل اعتمادی هستید و می‌توانید با هم درباره کلمات بیاموزید.»
مهم است که به فرزندان خود توضیح دهید که ناسزاگویی یک انتخاب است. با این حال، ناسزاگویی به طور گسترده‌ای مورد انتقاد قرار می‌گیرد و ممکن است برای برخی افراد توهین آمیز تلقی شود.
سوزا می‌گوید: «این مهم است که به فرزندان خود توضیح دهید که فحاشی یک انتخاب است؛ با این حال، ناسزاگویی به طور گسترده‌ای مورد انتقاد قرار می‌گیرد و ممکن است برای برخی افراد توهین آمیز تلقی شود. اگر فحاشی در خانه شما با یک “نه” سخت همراه است، مطمئن شوید که یک مرز محکم با کودک خود برقرار کرده اید.»
او می‌افزاید که کمک به فرزندتان برای درک همدلی و اینکه کلمات دشنام چه احساسی را در دیگران ایجاد می‌کنند نیز مهم است. مطمئن شوید که آن‌ها می‌دانند که افراد مختلف سطوح راحتی متفاوتی دارند. به عنوان مثال، ممکن است بگویید: «وقتی از آن کلمات ناسزا استفاده می‌کنیم، افرادی که به آن‌ها اهمیت می‌دهیم ممکن است غمگین و آزرده شوند، بنابراین می‌خواهیم از کلمات محبت آمیز با اطرافیان خود استفاده کنیم.»
وقتی فرزندتان فحش می‌دهد چه باید بکنید؟
نحوه برخورد شما با فحش دادن با فرزندتان بستگی زیادی به سن فرزندتان، بحث‌هایی که داشته اید و قوانینی که قبلاً وضع کرده اید دارد. اما، به طور کلی، اگر می‌خواهید بگویید که استفاده از کلمات فحش آمیز انتخاب مناسبی نیست و می‌تواند برای دیگران آسیب رسان باشد، دکتر دیوید توصیه می‌کند با دقت به استفاده از کلمات فرزندتان نزدیک شوید. در اینجا نکاتی در مورد کار‌هایی که می‌توانید هنگام فحش دادن فرزندتان انجام دهید، آورده شده است:
آرام بمانید
در حالی که انجام این کار ممکن است سخت باشد، دکتر دیوید توصیه می‌کند که آرام بمانید و سعی کنید زمانی که فرزندتان از فحش دادن استفاده می‌کند یا کلمه نامناسب دیگری می‌گوید، بی طرف بمانید. داشتن یک واکنش بزرگ ممکن است اثر معکوس با آنچه شما در تلاش برای انجام آن هستید داشته باشد.
او می‌گوید: «در عوض به فرزندتان فکر کنید که یک کلمه دشوار و نامناسب استفاده شده است و به آرامی به او یادآوری کنید که این کلمات دارای قدرت زیادی هستند.»
معانی را توضیح دهید
گاهی اوقات بچه ها، به خصوص بچه‌های کوچک، کلماتی را که به کار می‌برند، درک نمی‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است تأثیر آنچه را که می‌گویند درک نکنند. سوزا می‌گوید، به همین دلیل، باید از این فرصت استفاده کنید تا به آن‌ها درباره معنای پشت حرف هایشان و اینکه چگونه می‌تواند بر دیگران تأثیر بگذارد، بیاموزید.
هنگام صحبت با آن‌ها صبور باشید و مایل باشید به سوالات آن‌ها پاسخ دهید. مخصوصاً بچه‌های جوان معمولاً فقط کلماتی را که شنیده اند آزمایش می‌کنند و نمی‌دانند واقعاً چه می‌گویند. از این فرصت‌ها استفاده کنید تا به آن‌ها بیاموزید که کلمات چه معنایی دارند و چرا برخی کلمات می‌توانند آزاردهنده باشند.
گزینه‌های جایگزین را ارائه دهید
سوزا می‌گوید: «گاهی اوقات وقتی بچه‌ها از کلمات ناسزا استفاده می‌کنند، جستجوی جایگزین‌های دیگر مفید است. خلاق باشید و به کلمات یا عبارات سرگرم کننده‌ای فکر کنید که می‌توانند به جای آن استفاده کنند.»
او می‌گوید: «کلید این است که از یک جایگزین، راهی برای بیان آنچه می‌خواهند بگویند، الگوبرداری کنیم.»
دستورالعمل‌های خانواده را تنظیم کنید
اگر می‌خواهید فحش دادن را در خانه یا در موقعیت‌های اجتماعی خاص ممنوع کنید، مهم است که دستورالعمل‌هایی را برای فرزندان خود تنظیم کنید. مطمئن شوید که آن‌ها می‌دانند چه کلماتی ممنوع هستند و چرا ممنوع شده اند. همچنین ممکن است بخواهید پیامد‌های استفاده از کلمات دشنام را در صورتی که فرزندتان بزرگتر است، یا اگر استفاده او از کلمات دشنام در حال تبدیل شدن به یک الگو باشد، تعیین کنید.
سوزا پیشنهاد می‌کند: «یک مکالمه محترمانه [در مورد انتخاب کلمه و آنچه انتظار دارید]داشته باشید.»
بچه‌ها به مرز‌ها و قوانین نیاز دارند تا بدانند چه چیزی مناسب است. این بدان معنا نیست که آن‌ها این مرز‌ها را آزمایش نمی‌کنند یا حتی قوانین خانواده شما را زیر پا نمی‌گذارند. نکته کلیدی این است که مطمئن شوید آن‌ها می‌دانند که در انتخاب کلمه چه انتظاری می‌رود؛ حتی اگر همیشه از دستورالعمل‌های شما پیروی نمی‌کنند.
احساسات پشت کلمات را کاوش کنید
دکتر دیوید می‌گوید: «وقتی فرزندتان فحش می‌دهد، بررسی ملایم آنچه می‌خواهد بگویند می‌تواند مفید باشد. آیا فرزند شما سعی می‌کند چیزی را بیان کند یا این که کلمات را نمی‌داند؟»
او می‌گوید: «بیرون آوردن تلفن و درخواست از فرزندتان برای انتخاب شکلک‌هایی که احساس او را توصیف می‌کند، می‌تواند شروع مفیدی باشد». همچنین می‌توانید سعی کنید آنچه را که آن‌ها گفته اند بازتاب دهید: «از اینکه در مورد روز مدرسه خود به من گفتید متشکرم. متوجه شدم که شما از کلمه‌ای استفاده کرده اید که قبلاً در مورد آن صحبت کرده ایم و این که چگونه می‌تواند برای دیگران مضر باشد. به نظر می‌رسد شاید می‌خواستی احساساتت را به اشتراک بگذاری که واقعا ناراحت بودی؟»
سوزا می‌افزاید: مهم است که به بچه‌ها کمک کنیم تا به آنچه احساس می‌کنند برچسب بزنند. تاکید کنید که همه احساسات خوب هستند، اما همه رفتار‌ها ممکن است درست نباشند. به عبارت دیگر، عصبانی بودن اشکالی ندارد، اما در هنگام عصبانیت فحش دادن اشکال دارد.
شما به عنوان والدین، بر اساس آنچه که برای او الگو می‌گیرید، تأثیر زیادی بر رفتار‌های فرزندتان دارید. به همین دلیل، بسیار مهم است که در موقعیت‌های مختلف، انتخاب کلمات خود را در نظر بگیرید. سعی کنید از کلماتی استفاده کنید که امیدوارید فرزندانتان از آن‌ها تقلید کنند.
سوزا می‌گوید: «الگو کردن زبان محترمانه برای فرزندتان، قوی‌ترین راه برای جلوگیری از فحش دادن است. زبان محترمانه را از طریق تحسین تقویت کنید و در صورت نیاز به کمک به کودکان برای ابراز احساسات خود به آن‌ها آموزش دهید.»
چگونه کلام محترمانه را تشویق کنیم؟
وقتی نوبت به آموزش انتخاب کلمه مناسب به فرزندتان می‌رسد، فعال بودن در هنگام شنیدن کلمات نفرین در جمع یا در تلویزیون می‌تواند کمک زیادی به فرزندتان در انتخاب کلمات مناسب کند. به جای تمرکز بر این واقعیت که استفاده از کلمات فحش و ناسزا اشتباه است و کاری که فرزند شما نباید انجام دهد، سعی کنید به جای آن زبان محترمانه را تشویق کنید.
دکتر دیوید توضیح می‌دهد: «گفتن به کودک که کاری را انجام ندهد ممکن است او را برای امتحان کردن آن کنجکاوتر کند». زمانی که فرزندتان از زبان محترمانه استفاده می‌کند، از کودک خود تمجید کنید: «وای، تو از زبان بسیار مهربانی استفاده کردی؛ من به تو افتخار می‌کنم!»
او اضافه می‌کند که استفاده از تمجید با برچسب «کار خوب» را با مهارت یا رفتار خاص مرتبط می‌کند و به افزایش احتمال تداوم رفتار در طول زمان کمک می‌کند. برخی از مثال‌هایی که می‌توانید برای ترویج استفاده از زبان محترمانه بگویید عبارتند از: «خیلی خوب است که با کلمات خود مهربان باشید»، «از اینکه با آرامش احساس خود را بیان می‌کنی متشکرم» یا «من روشی را که از یک کلمه محبت آمیز استفاده کردید، دوست دارم».
دکتر دیوید می‌گوید: «در آخر، در مورد کلماتی که در اطراف فرزندتان به کار می‌برید، بیشتر متفکر باشید و اگر از فحش استفاده می‌کنید، مکث کنید. می‌توانید چیزی شبیه این بگویید: «خدایا، من تصادفاً از کلمه‌ای استفاده کردم که می‌تواند یکی از آن کلمات مضر باشد. بچه‌ها اجازه دهید دوباره امتحان کنم و از یک کلمه مهربان‌تر استفاده کنم که منظورم را بیان کند.»
با فرزندان خود در مورد اینکه چگونه انتخاب کلمه آن‌ها می‌تواند بر افراد اطراف آن‌ها تأثیر بگذارد صحبت کنید. همدلی را تشویق کنید و کلماتی را ترویج کنید که به افراد قدرت می‌بخشد. همچنین می‌توانید به دنبال کلمات یا عبارات خلاقانه‌ای بگردید تا به جای کلمات ناسزا استفاده کنید و مهمتر از همه، نوع انتخاب کلمه‌ای را که می‌خواهید فرزندتان انجام دهد، الگو کنید.
