شهرضا از ديرباز به عنوان يكي از مراكز مهد صنعت سفال و سراميك در كشور مطرح بوده و عنوان شهرملی سفال را به خود اختصاص داده است .
پیشینه هنر سفالگري در شهرضا به قرن دوم هجری برمی گردد و در دوره صفویه این هنر در شهرضا رونق گرفت. دوران پهلوی اوج شکوفایی هنر سفالگری شهرضا بود به نحوی که کارگاه های تولیدی این شهر مملو از کارگران و خریداران این هنر سنتی بود. لعاب فیروزه ای شهرضا و طرح گل و ماهی حاصل خلاقیت هنرمندان این دیار بوده که اين نتیجه تلاش سفالگران به نام و هنرمندي است كه دست ساخته هاي آنها امروزه در جهان خودنمایي مي كند.
هنرمنداني چون استاد علي فخار باشي، استاد علی اصغر فخار، استاد محمدباقر سهیلی و استاد حسين بهاري. نام استادان حاج عباس، يحيي و رحمت ا.. سهيلي در شهرضا یادآور نوآوری این سه برادر هنرمند در تبدیل سفال سنتي به سراميك است که بیش از ۵۰ سال از این نو آوری می گذرد و استاد رحمت ا.. سهیلی تنها باز مانده این سه هنرمند خلاق در رشته سفالگری است.
سفال، قالی، گلیم، جاجیم، نمد و گیوه از صنایع دستی شهرضا است .
شهرستان شهرضا با موقعیت خاص جغرافیائی بر سر راه پنج استان کشور قرار گرفته و جمعیتی حدود ۱۸۰هزارنفر دارد .۹۳ درصد جمعیت شهرضا شهرنشین هستند و ۲ هزار و ۷۰۰ هکتار محدوده شهری و ۲۴ هزار هکتار حریم شهری شهرضاست.
شهر منظریه نیز با ۸ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت و مساحت 286 هکتار در این شهرستان قراردارد.
حدود ۱۴هزار نفر در ۲۳ روستای شهرستان شهرضا زندگی می کنند.
قدمت تاسیس شهرداری در شهرضا به سال ۱۳۰۰ هجری شمسی و تاسیس فرمانداری به ۱۳۰۲ هجری شمسی بر می گردد.
شهرضا شهری با دو هوای متفاوت کوهستانی و کویری، کم آب با خاک حاصلخیز است که در زمینه کشاورزی نیز حرف برای گفتن دارد. محصولاتی نظیر انار و انگور از شاخص ترین محصولات آن است و با داشتن هزار و ۸۵۰ هکتار باغ اناری جایگاه خوبی در تولید انار دارد.
از ۱۷هزار هکتار زمین زراعی درشهرستان ۱۱هزار هکتار آن زیر کشت است که۷ هزار هکتار به کشت پاییزه و ۴هزار هکتار به کشت بهاره اختصاص دارد.
از نظر مذهبی و فرهنگی از دیر باز کانون اجتماعات و مباحث عقیدتی و دینی و جایگاهی برای علما و دانشمندانی بزرگ همچون آقا محمد رضا قمشه ای، حکیم ملا هادی فرزانه، حکیم اسدا.. قمشه ای و حکیم مهدی الهی قمشه ای (مترجم و مفسر قرآن کریم ) بوده است .
۶۰۰ طلبه در شش مدرسه علمیه شهرضا شامل مدرسه مدینه العلم، امام صادق (ع) و صاحب الزمان(عج) شهرضا ویژه برادران و معصومیه ویژه خواهران بوده و زیر نظر حوزه علمیه قم فعالیت می کنند. مدرسه امام حسین (ع) و اقدمیه شهرضا زیرنظر حوزه علمیه اصفهان فعالیت دارند و ۱۵۰طلبه سطح ۱ و ۲ حوزه در مدینه العلم شهرضا مشغول تحصیل هستند.
از آثار تاریخی این شهرستان می توان به امامزاده شاهرضا (ع)، سد قتلغ شاه ، بازار شهر، بقعه سیده خاتون، بقعه امامزاده شاه سید علی اکبر (ع)، زیارتگاه، مسجد نو، مسجد خان، کاروانسرای مهیار، ملک و امین آباد اشاره کرد.
۵۴ جاذبه طبیعی مانند زرچشمه روستای هونجان، روستای اسفرجان و جاذبه های کویری شرق این شهرستان وجود دارد.
در حوزه جاذبه های میراثی ۴۶ جاذبه میراث فرهنگی مانند بازار تاریخی شهرضا، عصار خانه بیطرف، مساجد، سقاخانه ها و حمام بازار را داراست.
این شهرستان ۲۰ واحد بوم گردی دارد. روستای اسفرجان روستای هدف گردشگری است و روستاهای هونجان، امام زاده شاه سید علی اکبر(ع)، اسفه، کهرویه، زیارتگاه، امین آباد و مهیار نیز دارای ظرفیت گردشگری می باشند.
همچنین شهرستان شهرضا با داشتن ابر مردانی چون شهید سردار حاج محمد ابراهیم همت، سردار شهید حاج سیف ا… حیدرپور، سردار شهید سید جمال طباطبائی، سردار شهید رضا قانع، سردار شهید سید ابراهیم میرکاظمی، سردار شهید ولی الله کشوری، سردار شهید سید محسن صفوی و شهیدان والامقام و بزرگوار زیادی چون نگینی بر تارک افتخار کشور می درخشد .
725 شهید، ۱۴۵ آزاده و ۱۸۰۰ جانباز و جاویدالاثر، کارنامه درخشان و ماندگار شهرضا در دوره جنگ تحمیلی است.
شهید مدافع حرم محمد مرادی و شهیدان علی اکبر قباد پناه و علیرضا پناهپوری شهدای امنیت این شهرستان هستند.
شهرضا به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی و وجود ایستگاه راه آهن، در بسیاری از موارد به صورت رسمی و غیر رسمی کار خدمت رسانی به مردمان منطقه جنوب اصفهان، شمال استان فارس، شرق استان کهگیلویه و بویراحمد و جنوب استان چهار محال و بختیاری را انجام می دهد.
۵ منطقه و سه شهرک صنعتی در شهرضا وجود دارد که بزرگترین آن ها شهرک صنعتی شیمیایی رازی است که در ۲۵ کیلومتری شمال شهرضا در فضایی به مساحت ۱۴۰۰هکتار احداث شده است. ظرفیت اشتغال این شهرک ۱۲ هزار نفر بوده و در حال حاضر ۶۵۰ واحد صنعتی شیمیایی و فلزی در قالب سه فاز در آن مستقر شده که ۳۸۰ واحد آن فعال است.
شهرک نیمه کارگاهی امیرکبیر شهرضا نیز دارای ۴ هزار و ۵۶۰ واحد است که ۲ هزار واحد آن آماده واگذاری است.
عبور بزرگترین خط انتقال گازرسانی کشور از کنار منطقه پاتله شهرضا سبب شد که نخستین شیمی پارک تخصصی تبدیلات گازی به مساحت حدود ۲ هزار هکتار در جوار منطقه صنعتی پاتله شهرضا اجرایی شود.
نیاز این شیمی پارک به گاز طبیعی برای خوراک واحدهای صنعتی است که از این نظر با توجه به عبور خط لوله انتقال گاز ۵۶ اینچ سراسری و وجود شبکه‌های انتقال برق ۴۰۰ و ۶۳ کیلو ولت در منطقه، عبور ریل آهن و همجواری با بزرگراه‌های شهرضا – بوشهر و شهرضا – شیراز و به ویژه وجود نیروی متخصص و دانشگاهی در مراکز آموزش عالی فعال شهرضا که بالاترین آمار فارغ‌التحصیلان را در رشته گرایش‌های مختلف شیمی و مهندسی شیمی و پالایش دارد، ایجاد این شهرک تخصصی را توجیه‌پذیر کرده است.
شهرستان شهرضا یک دانشگاه دولتی، یک واحد پیام نور و آزاد و دو آموزشکده فنی و حرفه ای پسران و دختران دارد که هزار دانشجو در ۶ رشته و ۸ گرایش در مقاطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته در دانشگاه دولتی شهرضا با ۲۲ عضو هیئت علمی در حال تحصیل هستند.
دانشگاه آزاد شهرضا با ۶۹ عضو هیئت علمی تمام وقت، بیش از ۴ هزار دانشجوی مشغول به تحصیل، ۹۱ هزار متر مربع فضای آموزشی، ۳۵ هزار متر مربع فضای تفریحی، ۷ هزار مترمربع فضای تحقیقاتی، چاپ و نمایه ۹۸۰ مقاله بین المللی در پایگاه های معتبر جهان با ارجاع بیش از ۴ هزار مرتبه، رتبه سوم استان و رتبه ۱۸ در کل کشور را در سال ۹۷ به دست آورد.
هزار و ۸۰۰ فرهنگی کار آموزش ۳۰هزار دانش آموز شهرضایی را در ۲۰۰ مرکز آموزشی بر عهده دارند.
شهرضا یک شهر تزانزیتی است به طوری که بزرگترین اتحادیه کامیونداران کشور را دارد و ۷ هزار و ۶۹۶ کامیون و تریلر در حوزه حمل و نقل برون شهری خدمت رسانی می کنند.
۳ هزار و ۲۷۶ تاکسی اسنپ، ۵۹۰ تاکسی شهری و ۷۵ دستگاه اتوبوس شهری ناوگان حمل و نقل عمومی این شهر را تشکیل می دهند.
در شهرضا ضریب نفوذ اینترنت و تلفن ثابت ۴۳ درصد و ضریب نفوذ تلفن همراه ۲۱۱ درصد است.
۴۳هیات ورزشی ،۵۰۰مربی و ۷ هزار و ۳۰۰ورزشکار سازمان یافته در شهرستان شهرضا فعال هستند.
۵۵ کانون فرهنگی هنری نیز در مساجد این شهرستان فعال است. قدمت فعالیت های نمایشی و تشکیل انجمن نمایش این شهرستان به سال ۱۳۴۵بر می گردد و هنرمندان به نامی را در خود پرورش داده که هم اکنون در تهران مشغول فعالیت هنری هستند.
نام و آوازه شعرای این شهرستان زبانزد خاص و عام بوده، شعرایی همچون استاد سیاره، استاد پریش، استاد سالاری، مرحوم ریحان، مرحوم زاهد، مرحوم میربد ، خانم مهدیه الهی قمشه ای و حمید مصدق که آثار و تالیفات این هنرمندان به کل مردم کشور ارائه شده است. انجمن ادبی استاد آشفته از قبل از انقلاب فعالیت داشته و از سال ۱۳۸۲ با ۵۰ عضو رسما به ثبت رسید. انجمن ادبی جوانان شهرضا نیز از سال ۱۳۸۴ با 50عضو فعال است.
وجود ۳ پادگان نظامی مهم (پادگان گروه ۲۲ توپخانه ارتش جمهوری اسلامی ایران، گروه مهندسی رزمی پدافند هوایی بقیه الله سپاه پاسداران و آمادگاه شهید محمد منتظری که زاغه مهمات است ) و یک ناحیه مقاومت بسیج در این منطقه بر اهمیت آن افزوده و این شهرستان را به منطقه ای استراتژیک تبدیل کرده است.
در شهرستان شهرضا ۱۲۶هیئت مذهبی ثابت و سیار شهری و روستایی وجود دارد که ۲۷ هیئت سیار و ۵۴ هیئت محفلی در مرکز شهرستان و ۴۵ هیئت در روستاها و مناطق حاشیه ای عزاداری می کنند.
در این شهرستان دفتر خبری صدا و سیما فعال بوده و هم چنین نمایندگی خبرگزاری های فارس، تسنیم، مهر و باشگاه خبرنگاران جوان و نمایندگی مطبوعات فعال بوده و هفته نامه های شهرضا و راه شهیدان به همراه سه پایگاه خبری سیناخبر، شهرضا امروز و شهرضا زیبا کار اطلاع رسانی را انجام می دهند.
سازمان های دانش آموزی، اتوبوس رانی، آتش نشانی، نظام مهندسی، نوسازی و بهسازی شهری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مرکز رشد و مرکز علمی تحقیقاتی بخش دیگری از پتانسیل های این شهرستان است.
از مشاهیر علمی و ادبی شهرضا می توان به سلمان پارسی(روزبه مهیار مهیاری)، حاج علی قمشه ای (از بازرگانان و خیران بزرگ عصر صفویه)، آیت‌الله سید حسن مدرس، حسین الهی قمشه‌ای، مهدی الهی قمشه‌ای، آقا محمد رضا صهبای قمشه‌ای (حکیم صهبا)، حکیم نصرالله، حکیم ابوالمعارف محمد علی زاهد شهرضایی، حکیم اسدالله شهرضایی، آیت الله اسماعیل پور، حاج شیخ عبدالرحیم ملکیان(ناصح قمشه‌ای)، ملا محمد هادی فرزانه(حکیم فرزانه)، دکتر محمد حسین سرایی(استاددانشگاه صنعتی اصفهان)، محمد رحیمیان(استاد و رئیس اسبق دانشگاه تهران)، پروفسورنواب (استاد برق وکامپیوتر)، پروفسورحبیب اله هدایت (پدر علم تغذیه در ایران)، دکتر حسین نواب (بنیانگذار دندانپزشکی نوین در ایران)، حجت الاسلام حیدر مصلحی(وزیر اطلاعات دولت دهم)، دکتر هما امامزاده(نخستین پزشک زن ایرانی، سوربون فرانسه۱۳۱۵خورشیدی)، حاج آقا آرش صدری (بنیانگذار حدیث شناختی نوین در ایران و طراح تونل آبشار)، پروفسور دکتر محمد حسین سرائی، دکتر مرتضی قلی خان کیان، شادروان استاد حاج حسن ناظم، شادروان علی اکبر زمان زاد شاعر طنز پرداز متخلص به (خارکن) ، مصطفی اسماعیلی متخلص به(سینا) ، حکیم حاج عباسعلی انصاری مهیاری، خلیل الله شریفانی متخلص به (ندیم) ، دکتر خلیل خان سپهر، استاد محمد علی بهرامی مشهور به ( دبیر بهرامی) ، حجت الاسلام و المسلمین حاج غدیر علی ممیز، حجت الاسلام حاج شیخ نعمت الله جعفری، دکتر خلیل رفاهی، پروفسور دکتر ابوالقاسم سری، حسین شکوه (مدیر روزنامه شکوه شهرضا)، حجت الاسلام حاج سید علی حجازی، آیت الله حاج سید مهدی حجازی، حجت الاسلام عظیمی، استاد دکتر نصرالله شاملی(پژوهشگر علوم قرآنی)، استاد مصطفی منصف، استاد حمزه پژوهنده، استادمسیح اله جمالی، دکترنورالله کسایی، دکترمرتضی الهی قمشه ای، پروفسور ولی اله طحانی و پروفسور پرویز ولندانی اشاره کرد.
در حال حاضرحجت الاسلام سید نعمت الله صالح امام جمعه شهرضا، سمیه محمودی نماینده مردم شهرضا و دهاقان درمجلس شورای اسلامی، سید امیرجعفری فرماندار شهرستان شهرضا و حبیب قاسمی شهردار شهرضا هستند که سلامتی و موفقیت همه این عزیزان را از خداوند متعال خواهانیم.
