به گزارش سیناخبر لیزی سنگی در نزدیک نقطه پایانی خود حفره ای بنام فنجان نما داردکه شیره یکی از گیاهان مقدس (هوم یا ریش بزگ، گوکرن، مورد و …)را داخل آن می ریخته اند تا افرادی که بر روی کوه لیزونک لیز می خورند، شیره گیاه داخل فنجان نما بر بدن آنها پاشیده شده و از این طریق آنها به مراد و اعتقاد ساخته ذهن خود برسند. با ورود به ابتدای لیزی سنگی، ناخودآگاه از انتهای آن سر در خواهی آوردبدون اینکه اختیاری بر کنترل خود داشته باشی چراکه صیقل و لیزی سنگ، از صابون خیس نیز، بیشتر شده است
در ایران باستان زنان و مردانی که بارورنمی شدند از فراز تپه ای سنگی که بسیار لیز بوده سر می خوردند و با سرعت به انتهای پایینی سنگ که می رسیدند یک گودی ایجاد شده بوده که به فنجان نما معروف است برخورد می کرده، درون این گودی پر از عصاره ی گیاه هوم بوده که بر لیز خورنده می پاشیده است و بدین طریق متبرک می شده است. .
همانطور که ذکرشد لیزی سنگی Rock slip یک تخته سنگ به هم پیوسته و بسیار صیقلی است که طول آن از ۲متر تا ۸ متر متفاوت است. گردشگران در نقاط مختلف ایران و حتی قزاقستان شاهد آن و کار بری مسحورکننده ی آنها هستند.
آغازین نقطه ی شروع اکثر لیزی های سنگی نقش بزکوهی یا استیلیزه شده ی آن دیده می شود. چرا که بزکوهی نماد زایندگی و باروری است. در کنار بعضی لیزی های سنگی نقش پنجه ی دستی نیز وجود دارد که در اکثر نقاط دنیا این پنجه ی دست با همان مضمونی که در ایران است وجود دارد. این پنجه ی دست اثر دست انسانی پاک و منزه است که لیز خوردگان و کسانی که بر فراز کوه اجرای آیین مذهبی کرده اند، دست روی نقش پنجه دست می گذاردند و دعا می خوانند تا متخلق به اخلاق آن شخصی شوند که اثر پنجه ی دستش بر روی سنگ نقش بسته است، بشوند.
فنجان نماهایی که روزگاری محلی پر از هیاهو و سرود خوان ها بوده و امروز مهجور و درحال نابودی اند.
میراث فرهنگی حفاظت همگانی
حمیدرضا غضنفری –مسئول حفاظت اداره میراث فرهنگی شهرستان شهرضا