«من مشق‌هایم را نمی‌نویسم!»، «من خسته شدم!»، «می‌خوام گوشی بازی کنم!»، «دوست ندارم املا بنویسم!» اگر والدین بچه‌های دبستانی باشید حتما این جملات به گوش‌تان آشناست. مخصوصا حالا که چیزی از شروع مدارس نگذشته و بچه‌ها هنوز به این روال عادت نکرده‌اند و در حال و هوای تابستان سیر می‌کند. شاید یکی از چالش‌های مادر و فرزندی هر روزتان، همین انجام تکالیف فرزندتان باشد. چالشی که اگر درست نتوانید مدیریتش کنید هم آرامش خودتان به هم می‌ریزد و هم انگیزه فرزندتان از درس‌خواندن نابود می‌شود!
بسپارید به بچه‌ها!
اینکه فرزندتان تکالیفش را می‌نویسد یا نه به خودتان بستگی دارد وشیوه‌ای که آن را تربیت کردید. قبول کنید که به یک‌باره مسئولیت دادن به بچه‌ها سخت است. مخصوصا اینکه این مسئولیت وظیفه‌شان هم محسوب می‌شود. دکتر «زهرا طاهرنژاد» مشاور وروانشناس می‌گوید: «مسئولیت پذیر بودن بچه‌ها یکی از نکات موثر در انجام تکالیف‌شان است وقتی بچه‌ای مسئولیت‌پذیر باشد قطعا برای انجام تکالیفش چالش خاصی با شما ندارد. روند مسئولیت‌پذیری کودکان از ۵ سالی کلید می‌خورد یعنی شما به عنوان والدین یک فرزند باید از ۵ سالگی به او مسئولیت‌های کوچکی بدهید که در حد توانایی‌اش باشد مثلا بگویید: «دخترم مسئولیت جمع کردن سفره با شما است! پسرم مسئولیت آوردن وسایل به گردن تو است!» وقتی مسئولیتش را به خوبی انجام داد او را تشویق می‌کنیم و به نوعی توانایی‌هایش را به رخش می‌کشیم: «آفرین تو تونستی این‌کار رو انجام بدی!» این یعنی، ما به فرزندمان این اعتماد به نفس را می‌دهیم که تو تسلط داری و از پس چالش‌های پیش رو برمی‌آیی! این کار باعث می‌شود رفتار فرزندمان تقویت پیدا کند چرا که اعتماد به نفسش بالا می‌رود و احساس می‌کند یک شخصیت قوی دارد و به مرور زمان یاد می‌گیرد باید مسئولیت‌هایی که بر عهده او است را انجام دهد!»
این تکالیف شما نیست!
احتمالا شماهم از آن دسته از مادر‌هایی باشید که بیش از حد نگران تکالیف فرزندتان هستید، اما او به قول معروف عین خیالش هم نیست! اما چرا؟! باید بگوییم یکی از اشتباهات شما همین نگرانی بی‌جا است که مسئولیت را از شانه بچه‌ها برمی‌دارد. دکتر طاهرنژاد می‌گوید: «یکی از دلایل اصلی اینکه بچه‌ها از انجام تکالیف‌شان فرار می‌کنند. این است که والدین نسبت به تکایف فرزندشان احساس مسئولیت بیشتری دارند. یعنی گویا تکلیف مادر است نه بچه! مدام نگران هستند و تکرار می‌کنند: «بنویس، بنویس، بنویس! تکلیفت دیر شد! مشقت رو نوشتی؟!»، ولی این تکالیف شما نیست تکالیف فرزندتان است و او باید نسبت به آن احساس مسئولیت داشته باشد! پس این کلمه را تکرار نکنید و بگذارید به عهده فرزندتان!»
برنامه‌ریزی کنید
لطفا سر فرزندتان داد نکشید، او را تهدید نکنید که شب که پدرش بیاید به او می‌گویید که چقدر اذیت کرده یا به معلمش خبر می‌دهید که درس نمی‌خواند! حواستان باشد قرار نیست فرزندتان را سرخورده کنید که تکالیفش را بنویسد! چالش سختی پیش رو ندارید فقط باید فوت و فن سر و کله زدن با بچه‌ها را بلد باشید! دکتر طاهرنژاد در ادامه چند راهکار به شما پیشنهاد می‌کنند: «پس از اینکه فرزندتان استراحت کرد برای نوشتن تکالیفش برنامه ریزی کنید و کم‌کم این برنامه‌ریزی کردن راهم به عهده خودش بگذارید مثلا بگویید از ساعت ۵ تا ۷ را بگذار برای نوشتن تکالیفت! حواستان باشدبرنامه‌ریزی‌تان بر اساس توانایی‌های بچه باشد! قرار نیست فقط تکالیف فرزندتان انجام شود قرار است توانایی‌های او هم بالا برود پس برنامه‌تان را سر حوصله بگذارید.»
یک فرمول طلایی برای انجام تکالیف!
در ساعاتی که به درس اختصاص دادید وقتی را هم برای بازی و استراحت بگذارید مثلا بگویید این سه صفحه را که خوب نوشتی ۱۰ دقیقه باهم بازی می‌کنیم! برنامه و وقت‌های استراحت را مطابق سن فرزندتان تنظیم کنید. واضح است که اگر او کلاس اول یا دوم باشد باید وقت بیشتری برای بازی به او اختصاص دهید! این روانشناس توصیه می‌کند: «در زنگ تفریحی‌ای که برای بچه‌ها تدارک دیدید. حتما با آن‌ها بازی‌های حرکتی کنید و سراغ تلویزیون و موبایل و تبلت نروید! چون استفاده از این وسایل فرکانس مغز فرزندتان را بالا می‌برد و ذهن او را خسته می‌کند. پس حتما با او بازی‌های حرکتی داشته باشید تا هم ارتباطش با شما به عنوان یک مادر قوی‌تر شود و هم ذهنش پویا و فعال شود تا شادابی بیشتری برای ادامه نوشتن تکالیفش داشته باشد. بازی کردن با بچه‌ها بین انجام تکالیف‌شان باعث می‌شود حس خوبی به انجام آن داشته باشند و از مسئولیت‌شان فرار نکنند!»
بالای سر بچه نشینید!
معمولا کلاس اولی‌ها هنگام نوشتن تکالیف‌شان نیاز به حضور مادر در کنارشان دارند، اما مادر در مقاطع بالاتر باید کم‌کم از دانش‌آموز فاصله بگیرد مثلا کلاس دوم همانطور که مشغول کارهایش است از آشپزخانه به کودک دیکته بگوید و گاهی به او سر بزند. دکتر طاهرنژاد می‌گوید: «از کلاس سوم به بعد بچه‌ها باید کاملا در نوشتن تکالیف‌شان مستقل شده باشند. اما مادری که باید کنار بچه بنشیند تا تکالیفش را انجام بدهد. قرار نیست بالای سر او بشیند و حرف به حرف به او گوشزد کند که این را بنویس یا آن را آنطور بنویس! این کار اشتباه است. مادر باید بنشیند مشغول کار‌های خودش باشد و فقط نظاره کند و وقتی بچه کمک خواست به او کمک کند.»
گوشی و تبلت ممنوع!
بعضی‌‍مادر‌ها می‌پرسند ما کنار فرزندمان می‌نشینیم حواسمان هم به همه توصیه‌هایی که گفته شد هست، اما باز بچه‌ها تا دوخط می‌نویسند با کلافگی از درس دست می‌کشند و می‌گویند خسته شدیم. اما مشکل کجاست؟! موضوع این است که نشستن شما به تنهایی کافی نیست اینکه چه می‌کنید و رفتار شما چه تاثیری روی کودک دارد هم مهم است. طاهرنژاد می‌گوید: «وقتی کودک درحال انجام تکالیفش است لطفا مادر‌ها گوشی به دست نگیرند و مشغول تلویزیون دیدن نباشند. خیلی خوب است که مادر‌ها در این زمان اگر کار‌های شخصی‌شان را انجام دادن همراه کودک شروع کنند مطالعه، نوشتن، خطاطی و… تا کودک یاد بگیرد که والدینش هم اهل مطالعه هستند و از اینکه تکالیف انجام می‌دهد احساس خسران نداشته باشد! اینکه مادر‌ها مشغول گوشی یا تلویزیون باشند بچه را تحریک می‌کند که از انجام تکالیفش سر باز بزند و بگوید من اینجا دارم مشق می‌نویسم تو داری موبایل بازی می‌کنی من دیگه نمی‌نویسم!»
دنبال اشتباه نباشید!
دنبال اشتباه بچه‌ها نباشید و فورا پاک‌کن به دست نگویید که اینجا را درست ننوشتی و آنجا را خراب کردی! بگردید به دنبال جایی که فرزندتان خوب نوشته و تکلیفش را خوب انجام داده. مثلا چند دقیقه یک‌بار که سری به او و تکالیفش می‌زنید بگویید «چه خوب اینجا را نوشتی!»، «آفرین اینجا چقدر خوب شده»و.. بعد از تعریف‌ها با زبان خوش اشتباهات بچه‌ها را هم اصلاح کنید. یادتان باشد قرار است بچه‌ها توانمند شوند نه اینکه احساس شکست داشته باشند این که فقط از تکالیفش ایراد بگیرید و سرزنش‌اش کنید باعث می‌شود از تکالیفش فراری باشد و احساس شکست در درس خواندن داشته باشد. تعریف کردن از او رفتارش را تقویت می‌کند و یاد می‌گیرد که می‌تواند به خوبی از پس کارهایش بربیاید!»
