تمیز کردن خانه از همه آلودگی‌ها و آماده شدن برای شروع سالی جدید از سنت‌های دیرینۀ ما ایرانی‌ها است. شاید برای عده‌ای از ما خانه‌تکانی امری طاقت‌فرسا باشد و برای عد های دیگر از ما امری زیبا و همراه با لذت به خصوص که در پایان همه جا مرتب و تمیز می‌شود لذتی مضاعف با خودش به ارمغان می‌آورد.
اگر ترفند‌های خانه‌تکانی را یاد بگیریم، مثلاً اینکه بدانیم از کجا شروع کنیم و کجا را آخرین مرحله تمیز کنیم و به چه نحو بشوییم و بسابیم و مرتب کنیم، برای همۀ ما خانه‌تکانی با تفریح و شادی همراه شود. در اینجا می‌خواهیم با رموز خانه‌تکانی آشنا شویم.
مرحۀ اول
شما پیش از هرکاری نیاز دارید بدانید که چه چیز‌هایی را باید دور بیندازید و چه چیز‌هایی را باید نگه دارید. دورانداختن مهم‌ترین اصل برای شروع یک خانه تکانی حسابی است. وسایلی که دیدنشان شما را ناراحت می‌کند، وسایلی که چند سال است آن‌ها را نگه داشته‌اید و هر سال تنها زحمت تمیز کردنش را می‌کشید و بلااستفاده مانده، وسایل به‌دردنخوری که به کار نمی‌آید و فقط در خانه جا اشغال کرده و … وسایلی هستند که باید دور بیندازید.
مرحلۀ دوم
یکجا گذاشتن وسایل مشابه اصل بعدی در خانه‌تکانی است که وسایل را مرتب می‌کند و وقتی به آن‌ها احتیاج دارید دچار حیرانی و گه‌گیجه نمی‌شوید. شما باید برای دانه دانه وسیله‌هایی که در خانه هست، جای مشخصی در نظر بگیرید و هربار بعد از استفاده، آن وسیله را سر جایش قرار دهید. مدارک را در یکجا، لوازم بهداشتی را یکجا، کتاب‌ها را یکجا، ظروف را یکجا و … بگذارید.
مرحۀ سوم
به اندازۀ احتیاج خرید کنید. اینطوری خانۀ شما مرتب‌تر می‌ماند و فضای بیشتری هم دارید.
مرحۀ چهارم
به جای مرتب کردن مکان، به سراغ اشیا بروید. مثلاً یک روز را برای مرتب کردن کابینت‌ها، یک روز را برای مرتب کردن لباس‌ها، یک روز را برای تمیز کردن یخچال و … در نظر بگیرید.
مرحلۀ پنجم
با انگیزه شروع به خانه‌تکانی کنید. انگیزه‌های مختلفی برای نظافت و تمیز کردن وجود دارد. از جمله اینکه در خانۀ تمیز و مرتب سرزندگی و شادابی بیشتری وجود دارد و حال آدم خوب است. با تمرکز می‌توان کار کرد و درس خواند و مطالعه کرد و با عشق بیشتری می‌توان دور هم نشست و …
مرحلۀ ششم
بعد از دور انداختن وسایلی که لازم ندارید بهتر است حمام خانه را خلوت کنید و تمام ظروف خانه را یکبار با مواد شویندۀ قوی بشویید. بعد ظروف را در محوطۀ وسیعی پهن کنید تا خشک شود. حالا با استفاده از نکاتی که تاکنون خواندید از نو کابینت‌هایتان را تمیز کنید. ظروفی که کمتر استفاده می‌شود باید در کابینت‌های بالاتر قرار بگیرد و ظروف پراستفاده در قسمت پایین جا بگیرد. برای مرتب‌سازی بیشتر می‌توانید هر دسته از ظروف را تفکیک کنید. مثلا قاشق و چنگال‌ها را با کش ببندید، ظروف چینی را یکجا، ملامین را در جایی دیگر، مسی و … را به تفکیک مرتب کنید و سر جایش بگذارید.
مرحۀ هفتم
تمیز کردن یخچال یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید به طور مختصر یک بار در هفته و به طور جدی‌تر ماهی یکبار انجام شود. این کار علاوه بر تمیزتر شدن یخچال هربار به شما یادآور می‌شود که به اندازه خرید کنید. گاز و وسایل آشپزخانه را با شوینده‌های مناسب تمیز کنید.
مرحلۀ هشتم
گردگیری اولیه از اصول خانه‌تکانی است. یک عدد جاروی بلند بردارید و با آن گوشه‌های سقف را برای زدودن تار عنکبوت‌های احتمالی تمیز کنید. سپس باقی جا‌ها را گردگیری کنید. حالا با جاروی عادی یا برقی، محیط را جارو بزنید.
مرحلۀ نهم
اگر پرده، فرش و … نیاز به شست‌وشو دارد، تکلیفش را روشن کنید.
مرحلۀ دهم
شیشه‌ها، آینه‌ها، دیوار‌ها و ورودی‌های منزل را تمیز کنید. تمیز کردن پنجره‌ها را یا خودتان انجام دهید یا از یک فرد حرفه‌ای کمک بگیرید. توری پنجره‌ها را کنار بگذارید و با جاروبرقی گردگیری کنید. بعد با صابون و کف، آن‌ها را شست‌وشو داده و آب‌کشی کنید.
مرحۀ یازدهم
حمام و دستشویی بهتر است، آخرین مرحلۀ خانه‌تکانی باشد. کف و دیوار‌ها را با مواد شویندۀ مناسب بشویید. بعد لوازم دیگر و خرده‌پاش‌ها را در یک لگن بریزید و بشویید. پس از خشک شدن آن‌ها را در جایش قرار دهید.
نکات:
بهتر است قبل از شروع کار، کارهایی را که به ذهنتان می‌رسد فهرست کنید و روی یخچالتان نصب کنید و بعد از تمام شدن هر مرحله کنارش یک علامت بزنید.
در زمان انجام کار جمله «بعدا این کار را انجام می‌دهم» و «الان موقع این کار نیست» را از ذهنتان کاملا بیرون کنید.
یک جعبه دم دستتان باشد که وسیله‌های دور رختنی را داخل آن بریزید.
چند جعبه یا ساک پارچه‌ای در اندازه‌های مختلف نیز بردارید که جوراب و خرت و پرت و … را در آن بریزید.
از کار‌های سخت‌تر شروع کنید. چون پاکسازی قسمت‌های به‌هم‌ریخته‌تر به شما انرژی بسیار بالایی می‌دهد. پس وسیله‌های اتاق نشیمن را برای آخرین مرحله قرار دهید.
کار‌های جانبی مثل تمیز کردن پارکینگ، انباری و … را که در داخل خانه نیست، می‌توان به زمان دیگری موکول کرد.
