به گزارش روز یکشنبه سیناخبر بهمناسبت سالروز مبعث حضرت محمد(ص)، پیامبر صلح و صفا، آیین پخت سمنوی سنتی برای چهارمین سال پیاپی به همت معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد شهرضا و از محل نذورات کارکنان و استادان این دانشگاه و به نیت شفای بیماران و سلامتی آقا امام زمان(عج) توسط کارکنان واحد شهرضا برگزار شد.
هرساله به نیت نذر پنج تن آل عبا و برای رفع گرفتاری و برآوردهشدن حاجات، بوی عطر سمنوی نذری که در میان خانوادههای این دیار کهن به دیگ جوش حضرت فاطمه زهرا(س) شهرت دارد و از جایگاه و تقدس خاصی برخوردار است و با باورهای دینی مردم و اعتقادات آنها آمیخته شده، مشام هر رهگذر و مسافری را در شهرضا نوازش میکند.
پخت سمنوی سنتی در شهرستان شهرضا با قدمت بیش از ۵۰۰ سال با همان آداب و رسوم گذشتگان در پاتیل مسی و با چوب و هیزم و یا گاز پخت میشود. برای پخت سمنو از مراحل آغازین آن تا زمان پخت آن میتوان عشق و علاقه به خاندان اهل بیت(ع) و حضرت فاطمه(س) را مشاهده کرد. ذکر مداوم صلوات بر محمد خاتم و قرائت ادعیه و مدح ائمه از ضمائم تفکیکناپذیر این آیین است.
این غذای مقوی، غذایی است که فقط از آب و آرد تهیه میشود و در آن هیچ ماده افزودنی دیگر مانند نمک و شکر اضافه نمیشود. شیرینی و حلاوت این غذای سنتی بهدلیل دانههای جوانه زده گندم است که آرد شده و به آرد سوهان معروف است، سبوس موجود در گندم، موجب مقویبودن این غذا شده و سرخکردن سمنو در حین پخت، رنگ قهوهای را به سمنو میدهد و زیباییاش را دوچندان میکند.
یکی از کارکنان دانشگاه آزاد شهرضا که خود استادی مجرب در پخت سمنو در شهرضاست، مراحل پخت سمنو را اینگونه شرح میدهد و صبر و حوصله را ازجمله موارد مهم در پخت سمنو عنوان کرده و میگوید: پخت سمنوی سنتی در شهرضا حدود ۲۴ ساعت طول میکشد، این شیوه پخت سمنو در کشور بینظیر است، مردم شهرضا در طول فصل پاییز و زمستان و تا حدود نیمه فروردین سال بعد سمنو میپزند. هر سال حدود ۲ هزار پاتیل سمنو با ظرفیت متفاوت در ایام و مناسبتهای خاص بهویژه اعیاد مذهبی، وفات و ولادت ائمه و پنجشنبه شبها در شهرضا طبخ میشود.
محمدرضا حفاری مهمترین گزینه در طعم و کیفیت سمنو را آمادهسازی آرد جوانه گندم بهعنوان ماده اصلی سمنو دانسته و بیان میکند: با خرید مرغوبترین نوع گندم که تأثیر بسزایی در طعم سمنو دارد، کار آغاز میشود، پس از خرید گندمها را تمیز کرده و شسته و به مدت دو روز در آب خیس میکنیم، روز سوم گندمها را در آبکش ریخته و روی آنها را با پارچههای تمیز پوشانده و در جایی خشک قرار میدهیم و هر روز، روزی دو الی سه بار روی آنها آب سرد میریزیم.
وی میافزاید: پس از چند روز گندمها از یک طرف جوانه زده و از طرف دیگر ریشه میدهند، زمانی که قد جوانه به اندازه قد خود گندم یا کمی بلندتر شد، آنزیم قندی گندم به حد خود میرسد و شیرینی سمنو اثر جوانههای گندم و رنگ زیبای سمنو اثر ریشههای آن است. سپس در مراسمی و با حضور و همت آشنایان و دیگر علاقهمندان با ذکر و صلوات گندمها را از یکدیگر باز کرده و بر روی پارچههای تمیز پهن میکنیم تا خشک شوند، پس از خشکشدن، گندمها را به آسیاب برده و تبدیل به آرد میکنند که این آرد به سوهان سمنو مشهور است.آرد سوهان به نسبت مشخص با آرد گندم مخلوط میشود.
این کارمند دانشگاه آزاد شهرضا خاطرنشان میکند: پخت سمنوی سنتی در شهرضا با صبر و حوصله و حدود ۲۴ ساعت طول میکشد. در مراسم سمنوپزان شهرضا، ابتدا پاتیل مسی در کوره کاهگلی یا فلزی قرار میگیرد و استاد سمنوپز با توجه به تجربه خود مقدار مشخصی آرد و آب را در پاتیل میریزد و کار پخت را آغاز میکند. در روز پخت پس از آنکه آب داخل پاتیل گرم شد در حالی که آرد و سوهانها را شخصی داخل ظرف الک میکند، شخص دیگری به طور مرتب هم میزند تا از گلوله شدن آردها جلوگیری شود و آب و آرد خوب مخلوط و یکدست شود، به همین صورت به هم زدن ادامه میدهیم تا آبها بخار شود. پس از چند ساعت سمنو قرمز شده و بدون آب که اصطلاحاً به آن حلوای سمنو میگویند، مدتی را نیز بدون آب بهطور مرتب بههم میزنیم تا کاملاً بوی خامی آردها گرفته شود، سپس آب به آن اضافه میکنیم که به نام شربت معروف است. دوباره بهطور منظم بههم میزنیم؛ این مرحله چند بار تکرار میشود تا به غلظت دلخواه برسد.
حفاری میگوید: سمنوپز با صبر و حوصله در کنار پاتیل میماند و بر مراحل پخت نظارت میکند تا رنگ آرد و آب قهوهای شده و دارای عطر خاصی میشود. پس از گذشت حدود ۱۸ ساعت، سمنو را دم انداخته؛ یعنی پارچهای سفید بر روی پاتیل قرار میدهند، سپس باید آتش را از زیر پاتیل خارج کرد تا سمنو دم بکشد و عمل پخت کامل شود که این کار حدود هفت ساعت یعنی تا طلوع سپیده روز بعد ادامه دارد. بر روی پاتیل سینیای را که حاوی، کلامالله مجید، یک ظرف آب، آینه، شمع و شکلات است، میگذاریم. صبح فردا پس از نماز با ذکر و صلوات بر محمد و آل محمد(ص) درب پاتیل را توسط بزرگان و سادات باز میکنیم و با هم زدن روغنی که از مایه آن جمع شده، مخلوط میکنیم و کار تقسیم آغاز میشود.